Etyka w III LO im. Unii Lubelskiej w roku szkolnym 2024/2025
Zainteresowanych uczniów zapraszam na spotkania informacyjne
10 września (wtorek) – o godz. 11.20 w sali nr 17
- o godz. 13.25 w sali nr 17
- o godz. 14.15 w sali nr 17.
(krótkie spotkanie informacyjne, wstępne deklaracje zainteresowanych [lista]
11 września (środa) – o godz 11.20 w sali nr 17
(krótkie spotkanie informacyjne, wstępne deklaracje zainteresowanych [lista].
Krótkich odpowiedzi udzielam również za pośrednictwem oficjalnej poczty (np. przez dziennik elektr.).
Informacje ogólne o etyce jako przedmiocie szkolnym
Etyka jest przedmiotem nieobowiązkowym. Zajęcia z tego przedmiotu są organizowane w szkole na życzenie rodziców/opiekunów prawnych uczniów lub pełnoletnich uczniów. O liczbie grup i godzin decyduje dyrektor szkoły (organizacja lekcji etyki i ich realizacja w określonym wymiarze wymaga akceptacji organu prowadzącego).
Zajęcia z etyki są organizowane i realizowane w ramach określonych regulacji z zakresu prawa oświatowego oraz zgodnie ze sztuką kształcenia i wychowania:
1) program nauczania etyki wykorzystywany w III LO uwzględnia przepisy zawarte w rozporządzeniu dot. podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkół ponadpodstawowych [https://podstawaprogramowa.pl/aktualnosci/Nowa-podstawa-programowa-dla-liceum-technikum-i-branzowej-szkoly];
2) lekcje prowadzi nauczyciel posiadający stosowne kwalifikacje i kompetencje: Jacek Frydrych, dr nauk humanistycznych w zakresie filozofii (zob. biogram poniżej);
3) uczniowie mają realny wpływ na model realizowania kursu etyki; uzyskują oceny: cząstkowe, śródroczne i końcowe. Ocena z etyki nie jest wliczana do „średniej".
Uczniowie zainteresowani uczestniczeniem w zajęciach z etyki w roku szkolnym 2024/2025 są proszeni o zgłoszenie tego faktu (po konsultacjach z rodzicami/opiekunami prawnymi) wychowawcom lub dyrekcji szkoły. Po zebraniu informacji oraz po stosownych uzgodnieniach zapadną decyzje (dyrekcja) o liczbie grup i umieszczeniu zajęć w tygodniowym planie zajęć.
W bieżącym roku szkolnym prawdopodobnie zostaną utworzone dwie grupy zajęć. Lekcje etyki będą się odbywały raz w tygodniu w wymiarze jednej godziny lekcyjnej.
Uwagi ogólne o edukacji etycznej realizowanej w ramach przedmiotu etyka (szkoła ponadpodstawowa)
Etyka pojmowana jako refleksja nad moralnością i jej podmiotem była (i jest) rozmaicie rozumiana i uprawiana. Mając na uwadze uwarunkowania związane z edukacją etyczną w szkole, nauczanie tego przedmiotu może realizować rozmaite funkcje, spośród których za kluczowe uznaję następujące:
1) poznawczą: uczniowie mogą opanować elementarną wiedzę o etyce, jej najogólniej rozumianym przedmiocie [o moralności] oraz podmiocie [o osobie jako podmiocie moralnym]. Lekcje etyki umożliwiają poznawanie i rozwijanie rozmaitych umiejętności [szerzej: kompetencji] niezbędnych do prowadzenia krytycznej i odpowiedzialnej refleksji etyczno-moralnej;
2) praktyczno-wychowawczą: lekcje etyki umożliwiają identyfikowanie, analizowanie i rozwiązywanie problemów moralnych, co zwykle wpływa na interioryzację określonych wartości i postaw moralnych (kompetencji moralnych, cnót moralnych).
i) w sferze życia osobistego (pogłębione rozumienie siebie i innych, praca nad sobą [swoim charakterem], analizowanie wyborów i działań w aspekcie moralności, kształtowanie postaw/kompetencji, kierowanie własnym rozwojem);
ii) w sferze życia publicznego (uczestniczenie w dyskursie etycznym, angażowanie się w działania na rzecz wspólnego dobra w różnych przestrzeniach społecznych – w szczególności w społeczności szkolnej);
Komentarz: edukacja etyczno-moralna stanowi (wprost lub nie wprost) istotny składnik różnych strategii wychowawczych zorientowanych na wspieranie uczniów w ich integralnie pojętym rozwoju. Lekcje etyki – ze względu na specyfikę klasycznie pojętej etyki jako nauki wychowawczej – będą zorientowane na intensyfikowaniu rozwoju moralnego uczniów poprzez wdrażanie do racjonalnego dyskursu nad zagadnieniami aksjologiczno-moralnymi oraz poznawanie i nabywanie wybranych postaw moralnych (szerzej: kompetencji etyczno-moralnych). Za podstawowe, najogólniej sformułowane pytanie, wokół którego będzie organizowana edukacja etyczne w III LO, uznaje się klasyczne pytanie etyczne: jak (należy) żyć (dobrze)?
3) korelacyjną (integrującą):
- lekcje etyki mogą być dopełnieniem realizowanego w szkole kształcenia przedmiotowego (w szczególności w zakresie edukacji humanistycznej [zob. stosowne zapisy w tzw. „przedmiotowych podstawach programowych")
- lekcje etyki są znakomitą sposobnością do namysłu i pracy nad wybranymi kompetencjami kluczowymi oraz kompetencjami przyszłości (w szczególności poprzez ćwiczenie umiejętności podnoszących poziom kultury logicznej).
Strategiczne cele edukacji etyczno-moralnej (preferowane przez autora tekstu)
1) poznawanie i rozwijanie złożonej umiejętności krytycznego myślenia moralnego
2) poznawanie i rozwijanie podmiotowości (jako fundamentalnej kompetencji praktyczno-moralnej).
Autor notatki: Jacek Frydrych: dr (filozofia);
w latach 1998-2019 pracownik naukowo-dydaktyczny [Katedra Etyki, Wydział Filozofii KUL]; od 2003 r. nauczyciel filozofii i etyki w III LO im. Unii Lubelskiej; popularyzator filozofii i etyki ( przygotowanie i prowadzenie zajęć w ramach Lubelskiego Festiwalu Nauki, tutor w Akademii Młodych Humanistów w latach 2017-2019, opiekun merytoryczny uczniów przygotowujących się do Olimpiady Filozoficznej); ekspert CKE (matura z filozofii, egzaminator maturalny); współautor podstawy programowej w zakresie filozofii i etyki; współautor komentarza do podstawy programowej w zakresie filozofii oraz autor komentarza do podstawy programowej w zakresie etyki; autor szkoleń i materiałów dydaktycznych z zakresu edukacji filozoficznej (wybrane publikacje na stronach CKE i ORE).
Dla osób zainteresowanych edukacją etyczną w szkole polecam lekturę tekstów:
1) Opracowanie metodyczne: W. Kozak, J. Frydrych, J. Wojtysiak, Vademecum Nauczyciela. Wdrażanie podstawy programowej w szkole ponadpodstawowej. Filozofia, etyka (cen.gda.pl)
2) Felieton z 02.09.2021: J. Wojtysiak, Religia albo etyka (gosc.pl).
